Petrol ve Libya'da uzlaşı arayışları
Afrika'nın
kanıtlanmış en büyük petrol rezervine sahip toprakları olan Libya'da ulusaL birlik hükümeti ile general hafta arasında görüşmeler sürerken ülke petrol
arzına başladı. IŞİD'e karşı mücadeleye ABD desteği ise general Haftan'ın Tripoli'deki dış destekli ulusal birlik hükümetini eleştirmesine rağmen devam ediyor. Ülkede
ikiye ayrılmış yönetimin bir kutbu Rusya bir kutbu ise BM ile diyalog halinde. IŞİD ile de mücadele edilen ülkede silah ambargosunun kalkmasına Rusya itiraz etmişti.
----
Libya Ulusal Ordusu Başkomutanı General Khalife Haftar'ın, 11 Eylül'de Libya'nın üç önemli petrol alanını ele geçirerek milis lideri İbrahim jathran kontrolündeki petrol tesislerini kontrol etmesiyle Libya'da kanlı dönem başlamıştı.
İki
yıl içerisinde Raslanuf, El sidra ve Zeytunya'daki petrol sahalarını yeniden milis güçleri ele geçirerek
işlemez hale getirdi ve petrol ihracından oluşan 100 milyar dolarlık gelir
açığına yol açtı.
***
Üç
bölgenin Haftar tarafından geri alınmasının ardından Tobruk'taki
temsilciler meclisi tarafından desteklendiği bilinen General Haftar tesisleri yeniden açtı ve birkaç yıldır rezerv edilen 1.2 milyon varil petrol İtalya ve İspanya'ya iki seferde gönderildi.
İlk
sevkiyat Ras-lanuf'tan 21 Eylül'de yani Haftar'ın güçlerinin kontrolü kurmasının on
gün sonrasında çıktı.
***
General Haftar petrol güvenliğine vurgu yaparak Libya ulusal petrol şirketine
operasyonları durdurdu. Petrol ödemeleri ise tripolideki hükumetin kontrolünde
olan Libya merkez bankasına geçiliyordu. General ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ulusal birlik hükumetini tanımayı reddediyor.
***
Ancak
general Haftar ulusl birlik hükümetine izin vererek merkez bankasının para
aktarımını kabul edince libyada geniş kesimlerce destek alır hale geldi. Haftar'ın
Ülkenin istikrarının önemi adına Libya petrol sektöründe tripolideki hükumetle çalışarak
sofistike ve uzun bir oyun oynadığı düşünülüyor. Aksi halde kanlı iç savaş
sürmeye devam edecekti.
General Haftar, Libya'nın ulusal bağımsızlığı için BM empozeli Tripoli ulusal birlik hükumetini eleştirmeye devam ederken 4
maddeli bir anlaşmaya kililtlenildi. Bu anlaşmanın tarafları ise ulusal birlik
hükumeti, General Haftar ve ulusal petrol şirketi olarak görülüyor.
İlk petrol sevkiyatı çıkmasının ardından Libya ulusal petrol
şirketi 224 milyon dolarlık ödeme alındığını açıkladı. Bu ödeme Ras-lanuf
ve diğer iki tesisteki acil onarımlar için yapıldı. 224 milyonluk iki ayrı
ödeme daha bekleniyor.
Tripoli'deki
hükumetçe desteklendiği bilinen Misurata milisleri ise IŞİD'in son kalıntılarını Sirte'den
çıkarmak üzere...
***
ABD başkanı Barack Obama ulusal birlik
hükumeti lideri Feyaz El Sarraj’ın talebi ile IŞİD karşıtı ABD desteğini üç ay daha
uzatmayı onayladı. ABD Misurata
milislerine hava desteği sağlıyor. Ve sahada da
istihbarat desteği sağlayan küçük birlik var.
1-2 Ekim tarihlerinde Sirte'de ABD IŞİD'e karşı
20 hava saldırısı gerçekleştirdi. Libya kıyılarında ABD savaş gemileri de sahilinden destek veriyor. Petrol rafinerileri ve boru
hatlarına IŞİD tehdidi azaltılmaya çalışılıyor. 2017'ye kadar Libya'da petrol
üretiminin günlük 1 milyon varile çıkarılması hedeflenmekte. Şu an ise günlük 450
bin varil üretilmekte.
***
General Haftar'ın hareket planı başbakan El Sarrac'ın yeni bir hükumeti resmetmesi için de
bir son tarih gibi görülüyor. Eylül 27'de El Sarraj General Haftar'ı kabinede en yakın adamı
olarak atayacağını duyurdu. El Sarrac eylül sonu Paris'te Fransız Haber Ajansı'na
verdiği demeçte ise diyalog ve işbirliğinden
başka yolumuz yok şeklinde konuştu.
Libya'da yayılan terörizm karşısında birleşme vurgusu yapan Serraj, Fransa cumhurbaşkanı Hollande ve savunma bakanı Le drian ile görüşmesinde Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır aracılığında görüşmelere başlayabileceklerini söyledi.
***
8
eylülde obama yönetiminin Libya özel elçisi jonathan Winer, General Haftar'ın
temsilcileri ve ulusal birlik hükümeti ile petrol ihracatınını yenileme ve tarafları bir
ulusal birlik hükumetinde buluşturma hedefi ile bir toplantı gerçekleştirmişti.
Eylül
sonunda Haftar'ın üst düzey generallerinden biri olan Abdel Badri ise Moskova'ya
giderek Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Putin'in Ortadoğu işleri özel elçisi ile
görüşmüştü. General Haftar Haziran'da ise şahsen Moskova'yı ziyaret etmişti. BM'de Libya'ya silah ambargosunun kaldırılmasına Rusya itirazı gündemdeydi. Bu
görüşmede silahların Libya ulusal ordusunun eline teslimi konuşuldu.
Uzmanlar
son olarak General Khalife Khaftar'ın ülkedeki pozisyonunu ve Libya'nın
güvenliğini sağlamada uluslararası muhatap alınma gücünü arttırdığı görüşünde.
